ภาษีมีกี่ประเภท แตกต่างกันตรงไหน อยากลดหย่อนต้องทำอย่างไร

ภาษีเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ทุกคนควรรู้ เพราะมีผลต่อรายได้และค่าใช้จ่ายของเราโดยตรง แต่หลายคนอาจยังสับสนว่าภาษีมีกี่ประเภท แต่ละแบบต่างกันอย่างไร และจะลดหย่อนภาษีได้อย่างไรบ้าง วันนี้ SE Life อาคเนย์ประกันชีวิตจะพามาทำความเข้าใจเรื่องภาษีแบบง่าย ๆ กัน

ภาษีมีกี่ประเภท

ภาษีในประเทศไทยแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ ภาษีทางตรงและภาษีทางอ้อม ซึ่งแต่ละประเภทมีลักษณะและวิธีการจัดเก็บที่แตกต่างกัน มาดูกันว่าแต่ละประเภทเป็นอย่างไร

ภาษีทางตรง

ภาษีทางตรง คือ ภาษีที่ผู้มีหน้าที่เสียภาษีต้องรับผิดชอบจ่ายเองโดยตรง ไม่สามารถผลักภาระให้ผู้อื่นได้ ตัวอย่างเช่น

• ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา : เก็บจากรายได้ของบุคคลทั่วไปที่มีรายได้เกินเกณฑ์ที่กำหนด โดยคำนวณจากเงินได้สุทธิหลังหักค่าใช้จ่าย และค่าลดหย่อน
• ภาษีเงินได้นิติบุคคล : เก็บจากกำไรสุทธิของบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล โดยคำนวณจากรายได้หักด้วยรายจ่ายที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจ
• ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง : เก็บจากเจ้าของที่ดินและอาคาร โดยคำนวณจากมูลค่าของทรัพย์สิน และอัตราภาษีที่กำหนดตามประเภทการใช้ประโยชน์

ภาษีทางอ้อม

ภาษีทางอ้อม คือ ภาษีที่ผู้ประกอบการเรียกเก็บจากผู้บริโภคผ่านทางราคาสินค้าหรือบริการ ได้แก่

• ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) : เก็บ 7% จากราคาสินค้าและบริการทั่วไป โดยผู้ประกอบการจะเป็นผู้เรียกเก็บจากลูกค้าและนำส่งรัฐ ยกเว้นสินค้าและบริการบางประเภทที่ได้รับการยกเว้น
• ภาษีสรรพสามิต : เก็บจากสินค้าฟุ่มเฟือย หรือสินค้าที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น บุหรี่ สุรา น้ำมัน รถยนต์ โดยมีอัตราแตกต่างกันตามประเภทสินค้า
• อากรขาเข้า : เก็บจากสินค้านำเข้าจากต่างประเทศ โดยคำนวณจากมูลค่าสินค้า และอัตราอากรที่กำหนดตามประเภทสินค้า เพื่อปกป้องอุตสาหกรรมภายในประเทศ

ใครบ้างที่ต้องเสียภาษี

โดยทั่วไป ผู้ที่มีหน้าที่เสียภาษีคือผู้ที่มีรายได้ถึงเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด ซึ่งรวมถึง

1. บุคคลธรรมดาที่มีรายได้เกิน 150,000 บาทต่อปี ไม่ว่าจะเป็นเงินเดือน ค่าจ้าง หรือรายได้จากแหล่งอื่น ๆ
2. นิติบุคคลทุกประเภท เช่น บริษัท ห้างหุ้นส่วนจำกัด ที่มีรายได้จากการประกอบธุรกิจ
3. ผู้ประกอบการที่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม ซึ่งมีรายได้จากการขายสินค้า หรือให้บริการเกิน 1.8 ล้านบาทต่อปี
4. เจ้าของทรัพย์สินที่ต้องเสียภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ตามมูลค่าและลักษณะการใช้ประโยชน์ของทรัพย์สิน

ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา คืออะไร

ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาคือภาษีที่เก็บจากรายได้ของบุคคลทั่วไป โดยคำนวณจากเงินได้สุทธิหลังหักค่าใช้จ่ายและค่าลดหย่อนต่าง ๆ แล้ว ซึ่งมีอัตราก้าวหน้าตั้งแต่ 0-35% ขึ้นอยู่กับระดับรายได้

ประเภทของเงินได้ที่ต้องเสียภาษี ได้แก่

• เงินเดือน ค่าจ้าง โบนัส
• ค่าลิขสิทธิ์ ค่าสิทธิบัตร
• ดอกเบี้ย เงินปันผล
• ค่าเช่า
• รายได้จากวิชาชีพอิสระ
• รายได้จากธุรกิจ การพาณิชย์

แนวทางลดหย่อนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

การลดหย่อนภาษี เป็นวิธีที่ช่วยให้เราจ่ายภาษีน้อยลง โดยมีหลายวิธีที่สามารถทำได้ นอกเหนือจากการหักค่าใช้จ่าย ดูแลพ่อแม่ และเลี้ยงดูบุตร ดังนี้

ทำประกันชีวิต

การทำประกันชีวิตนอกจากจะช่วยสร้างความมั่นคงให้กับชีวิตแล้ว ยังสามารถนำมาลดหย่อนภาษีได้ด้วย โดยสามารถนำเบี้ยประกันมาหักลดหย่อนได้สูงสุด 100,000 บาทต่อปี ทั้งนี้ กรมธรรม์ต้องมีระยะเวลาคุ้มครองตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป

ลงทุนในกองทุน

การลงทุนในกองทุนรวมเพื่อการเลี้ยงชีพ (RMF) และกองทุนรวมหุ้นระยะยาว (LTF) สามารถนำมาลดหย่อนภาษีได้ โดย RMF ลดหย่อนได้สูงสุด 30% ของรายได้ แต่ไม่เกิน 500,000 บาท ส่วน LTF ลดหย่อนได้สูงสุด 15% ของรายได้ แต่ไม่เกิน 500,000 บาท

บริจาคเงินเพื่อการกุศล

การบริจาคเงินให้กับองค์กรการกุศล ที่ได้รับการรับรองจากกรมสรรพากร สามารถนำมาลดหย่อนภาษีได้ โดยสามารถหักลดหย่อนได้ตามจำนวนที่บริจาคจริง แต่ไม่เกิน 10% ของเงินได้หลังหักค่าใช้จ่าย และค่าลดหย่อนอื่น ๆ แล้ว นอกจากนี้ การบริจาคให้กับสถานศึกษา สถานพยาบาล และองค์กรสาธารณกุศลบางแห่ง อาจได้รับสิทธิลดหย่อนเพิ่มเป็น 2 เท่าของจำนวนที่บริจาคด้วยเช่นกัน

ซื้อสินค้า OTOP

เนื่องจากรัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมผลิตภัณฑ์ชุมชน โดยให้สิทธิลดหย่อนภาษีสำหรับการซื้อสินค้า OTOP ที่ได้รับการรับรองจากกรมการพัฒนาชุมชน โดยสามารถนำค่าใช้จ่ายในการซื้อสินค้า OTOP มาหักลดหย่อนภาษีได้ตามจำนวนที่จ่ายจริง แต่ไม่เกิน 15,000 บาทต่อปี ทั้งนี้ ต้องมีหลักฐานการซื้อสินค้าที่ระบุเลขประจำตัวผู้เสียภาษีของผู้ซื้อ

สรุปได้ว่า การเข้าใจว่าภาษีมีกี่ประเภท และแตกต่างกันอย่างไร เป็นเรื่องที่สำคัญสำหรับทุกคนที่มีรายได้อย่างมาก เพราะการวางแผนภาษีที่ดี จะช่วยให้คุณประหยัดเงิน และสร้างความมั่นคงทางการเงินในระยะยาว นอกจากนี้ การทำประกันสุขภาพก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยลดหย่อนภาษี และสร้างความคุ้มครองให้กับชีวิตได้เป็นอย่างดี เมื่อเกิดเหตุไม่คาดฝันขึ้น สำหรับผู้ที่สนใจวางแผนการเงินและภาษี SE Life อาคเนย์ประกันชีวิต มีผลิตภัณฑ์ประกันหลากหลายรูปแบบให้เลือกตามเป้าหมายทางการเงินของแต่ละคน ทั้งประกันชีวิต ประกันสุขภาพ และประกันสะสมทรัพย์ลดหย่อนภาษี สามารถติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ Facebook SE Life อาคเนย์ประกันชีวิต, LINE Official @THAIGROUP หรือโทร 0 2255 5656