มีประกันสังคม หรือ บัตรทอง 30 บาท จำเป็นต้องทำประกันสุขภาพอีกมั้ย?

ปัจจุบันมีสวัสดิการสุขภาพที่ภาครัฐดูแลมีอยู่มากมาย ไม่ว่าจะเป็นประกันสังคม ประกันสุขภาพถ้วนหน้า (30 บาทรักษาทุกโรค) แต่หลายคนยังมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับประกันสุขภาพเหล่านี้อยู่มาก ถึงสิทธิและความคุ้มครอง รวมไปถึงเงื่อนไขการรับสิทธิ์ต่างๆ วันนี้จึงขอมาอธิบายข้อดีข้อเสียของบัตรทั้ง 2 ประเภทว่าเหมือนหรือแตกต่างอย่างไร แล้วเรายังจำเป็นอยู่มั้ยที่ต้องเสียเงินเพื่อซื้อประกันสุขภาพเพิ่มอีก

ประกันสังคม คือ การสร้างหลักประกันในการดำรงชีวิตในกลุ่มสมาชิกหรือคนทำงานที่มีรายได้ และช่วยจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคมเพื่อรับผิดชอบเฉลี่ยความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการเจ็บป่วย มอบสวัสดิการการคลอดบุตร ทุพพลภาพ เสียชีวิต สงเคราะห์ชราภาพ และการว่างงาน เพื่อให้ได้รับการรักษาพยาบาล และมีการทดแทนรายได้อย่างต่อเนื่อง
ประกันสุขภาพถ้วนหน้า คือ โครงการ 30 บาท รักษาทุกโรค เพื่อสร้างความเสมอภาคให้ประชาชนทุกคน สามารถเข้าถึงสิทธิการรักษาด้านสุขภาพที่จำเป็น ซึ่งถือเป็นสิทธิตามกฎหมายขั้นพื้นฐานของประชาชน และเพื่อเป็นทางเลือกในการรับบริการรักษาพยาบาล และเพื่อสุขภาพที่ดีและมีประสิทธิภาพในอนาคต
ในความเป็นจริงแล้วทั้งสองอย่างล้วนเป็นสวัสดิการจากรัฐที่มอบเป็นหลักประกันแก่ประชาชนคนไทยทุกคน โดยเฉพาะบัตรประกันสุขภาพถ้วนหน้า หรือที่เราคุ้นเคยในชื่อ บัตรทอง หรือ บัตร 30 บาทรักษาทุกโรค ที่จะมอบสิทธิให้เฉพาะบุคคลที่มีสัญชาติไทย และมีรายได้น้อยไปจนถึงยากจน ผู้ขาดโอกาสทุพพลภาพ พิการ ผู้สูงอายุ ที่ไม่มีสิทธิประกันสังคม หรือสิทธิข้าราชการ รวมไปถึงผู้ที่ไม่มีสวัสดิการด้านการรักษาใดเลยจากรัฐ ก็สามารถขอรับสิทธิความคุ้มครองดังกล่าวได้ และใช้เงินเพียง 30 บาทในการเข้ารับการรักษาจากสถานพยาบาลตามสิทธิของผู้ถือบัตร ในขณะที่ประกันสังคมจะเป็นสวัสดิการบังคับสำหรับลูกจ้างหรือคนทำงานที่มีการหักออกจากรายได้ในแต่ละเดือน และได้การสบทบจากนายจ้างและภาครัฐ ขึ้นอยู่ตามมาตรา 33, มาตรา 39 และ มาตรา 40 เพื่อให้ได้รับสวัสดิการการรักษาพยาบาล และออมเงินไว้ใช้หลังเกษียณอายุ หรือบำนาญ นอกจากนี้ยังมีประโยชน์อื่น ๆ อีกมากมายอย่างเช่น เบิกค่าทำฟัน เป็นต้น

Tips: ย้ายประกันสังคม หรือเปลี่ยนโรงพยาบาลที่เข้ารับการรักษา

สามารถขอเปลี่ยนโรงพยาบาลประกันสังคม หรือ ย้ายประกันสังคม ได้ปีละ 1 ครั้ง ตั้งแต่ช่วงต้นปี (วันที่ 1 มกราคม ถึงวันที่ 31 มีนาคมของทุกปี) ผ่านทางสำนักงานประกันสังคม

เป็นคำถามที่หลาย ๆ คนอาจเคยสงสัยแม้แต่ตัวผู้เขียนเอง เพราะก่อนหน้าเราเคยทำบัตรทอง 30 บาทเอาไว้ และพอทำงานเราก็โดนบังคับให้ทำประกันสังคม เราก็เลยเข้าใจว่าเรามีประกันสุขภาพทั้งสองตัว ก็น่าจะเพียงพออยู่แล้วไม่จำเป็นต้องทำประกันสุขภาพเพิ่มเติมอีก แต่ในความเป็นจริงเมื่อเรามีประกันสังคมอยู่แล้ว และเราเคยมีประกันสุขภาพถ้วนหน้า หรือบัตรทองที่ได้รับมาก่อนหน้า สิทธิบัตรทองของเราก็จะถูกตัดออกโดยอัตโนมัติทันที เหลือเพียงแค่ประกันสังคมอย่างเดียวเท่านั้น ดังนั้นเราควรศึกษาและทำความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิ และความคุ้มครองต่าง ๆ ของประกันสุขภาพที่มีอยู่ให้ดีก่อน และค่อยพิจารณาว่าเพียงพอต่อความต้องการของเราในอนาคตหรือไม่ เพื่อจะได้วางแผนซื้อประกันสุขภาพเพิ่มเติมต่อไป

ข้อดี - ไม่เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาหากเข้ารักษาในโรงพยาบาลตามสิทธิหรือเครือข่ายของสถานพยาบาลที่ลงทะเบียนไว้ ได้รับสิทธิเพิ่มเติมจากบัตรทองคือ คุ้มครองกรณีเสียชีวิต เงินชราภาพ เงินออมหลังเกษียณ และเงินชดเชยรายได้
ข้อเสีย - จำเป็นต้องส่งเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคมทุกเดือน ตามเงื่อนไขตามระยะเวลาในแต่ละกรณี ถึงจะสามารถใช้สิทธิต่าง ๆ ได้ มีผู้เข้าคิวใช้บริการจำนวนมากทำให้บางทีอาจใช้ระยะเวลานานกว่าจะได้รับการรักษา และหากไม่ใช่โรงพยาบาลที่ลงทะเบียนไว้จะมีเงื่อนไขชัดเจน และอาจต้องสำรองจ่ายไปก่อน

ข้อดี - ลงทะเบียนเรียบร้อยใช้สิทธิได้ทันที ไม่ต้องมีกำหนดระยะเวลาหรือวันหมดอายุ ไม่จำเป็นต้องส่งเงินสมทบเข้ากองทุน มีการรักษาที่ครอบคลุม หากเข้ารักษาในโรงพยาบาลรัฐที่ลงทะเบียนไว้จะเสียค่ารักษา 30 บาทหรือไม่เสียเลยก็ได้
ข้อเสีย - รอคิวนาน การบริการไม่ค่อยดี เพราะมีบุคลากรจำกัด ทำให้ดูแลไม่ทั่วถึง ต้องรักษาสถานพยาบาลที่ลงทะเบียนไว้กับ สปสช. ยกเว้นกรณีฉุกเฉินที่สามารถใช้บริการได้ แต่ต้องเป็นรพ.พยาบาลใกล้ที่เกิดเหตุเท่านั้น

ข้อดี - สามารถเข้ารับการรักษาได้ทุกที่ตามวงเงินความคุ้มครอง และไม่ต้องสำรองจ่ายในกรณีเข้ารับการรักษาจากโรงพยาบาลคู่สัญญา สามารถเลือกความคุ้มครองได้ตามใจ ไม่ว่าจะประกันโรคร้ายแรง ประกันเหมาจ่าย หรือชดเชยรายได้ก็มีให้เลือกตามความต้องการ
ข้อเสีย - จะต้องเสียค่าเบี้ยประกันปีต่อปี เบี้ยประกันภัยจะปรับตามแผนความคุ้มครองและตัวผู้เอาประกัน หากไม่ได้เข้ารับการรักษาจากโรงพยาบาลคู่สัญญาหรือโรงพยาบาลในเครืออาจต้องสำรองจ่ายไปก่อนแล้วเบิกกับบริษัทประกันในภายหลัง

ดังนั้นจะเห็นว่าถึงแม้เราจะมีประกันสังคม หรือประกันสุขภาพถ้วนหน้า 30 บาท ก็จะได้รับสิทธิในการรักษาพยาบาลต่างๆ คล้ายคลึงกัน แต่ด้วยสิทธิการรักษาของประกันสังคม และประกันสุขภาพนั้นมีเงื่อนไขจำกัด และประกันสุขภาพจากบริษัทประกันให้สิทธิความคุ้มครองที่มากกว่า แต่ต้องเสียเงินเพิ่มเติมเพื่อให้ได้รับสิทธิในการรักษาพยาบาลที่ดีขึ้น ไม่ต้องรอคิวนาน ทำให้สามารถรับการรักษาได้ทันที และหากมีการทำประกันที่มีชดเชยรายได้ ก็จะได้รับเงินชดเชยหากต้องขาดงาน หรือสูญเสียรายได้ ดังนั้นเราต้องถามตัวเองก่อนว่าต้องการความคุ้มครองเพิ่มเติมเหล่านี้หรือไม่

หากท่านไม่แน่ใจและต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมสามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ และอย่าลืมว่าก่อนจะตัดสินใจเลือกทำประกันทุกครั้ง ควรเลือกจากความต้องการของตัวเองเป็นหลักก่อน ไม่ควรเลือกตามคำแนะนำของผู้อื่น เพราะจะทำให้ผิดวัตถุประสงค์ในการซื้อประกัน และควรศึกษารายละเอียดต่างๆ ของแบบประกันที่ท่านสนใจให้ดีก่อน เพื่อที่จะได้รับผลประโยชน์สูงสุดจากประกันเหล่านั้น

อ้างอิง: [1], [2], [3]